چگونه به فرزندمان اعتمادبه‌نفس بدهيم؟
ارسال شده توسط modir در 1392/01/20 10:29:52
چگونه به فرزندمان اعتمادبه‌نفس بدهيم؟
روي يكي از صندلي‌هاي پارك بنشينيد و به محوطه بازي كودكان دقت كنيد. بچه‌ها را كه در حال دويدن، پريدن يا بالارفتن از اسباب‌بازي‌ها هستند، نگاه كنيد...
پيداكردن بچه‌هايي كه با جسارت بيشتري از وسايل بازي استفاده مي‌كنند، اصلا سخت نيست. انگار قدم‌هايشان را محكم‌تر برمي‌دارند و از اينكه هر كدام از وسايل بازي جديد را حتي براي اولين‌بار امتحان كنند، ترسي ندارند، اما بچه‌هايي را هم مي‌توانيد ببينيد كه براي قدم برداشتن حتي در سطح صاف از پدر و مادرشان كمك مي‌خواهند. اين تفاوت بارز رفتار به عقيده روانشناسان به دليل خصوصيتي به نام «اعتمادبه‌نفس» است.
تمام والدين براي افزايش و تقويت اعتمادبه‌نفس فرزندشان تلاش مي‌كنند. كودكي را تصور كنيد كه براي اولين‌بار تصميم دارد از يك پارچ آب براي خودش آب بريزد. اولين واكنش پدر و مادرها معمولا اين است: «عزيزم! حواست رو جمع كن آب رو نريزي.» اما به نظرتان اين جمله چطور است؟ «باريکلا كه خودت براي خودت آب مي‌ريزي، عزيزم!» در اين مطلب روش‌هايي براي تقويت اعتمادبه‌نفس كودك پيشنهاد شده است.
الگوي مثبتي برايش باشيد
حتما شما هم چند بار در دوران نوجواني چنين جمله‌هايي را به زبان آورده‌ايد: «آرزو دارم اين كار را انجام دهم، اما نمي‌توانم.» اين جمله‌هاي منفي كه ناشي از ناتواني در انجام امور است، به رفتار والدين مرتبط است. كودكان دقيقا از رفتار پدران و مادران الگوبرداري مي‌كنند. پس اگر مشغول انجام كاري هستيد و مستاصل هم شده‌ايد، از اين جمله استفاده نكنيد: «رييسم خواسته اين فايل را روي سيستم پاورپوينت اجرا كنم اما اصلا نمي‌توانم تا آن موقع اين كار را انجام دهم.» با بيان چنين جمله‌هايي غيرمستقيم به فرزندتان نداشتن اعتمادبه‌نفس را منتقل مي‌كنيد. حتي اگر قادر به انجام كاري نيستيد، مثبت صحبت كنيد: «رييسم خواسته اين فايل را روي سيستم پاورپوينت اجرا كنم. هنوز نتوانسته‌ام ولي تمام تلاشم را انجام مي‌دهم و مطمئنا به نتيجه دلخواهم مي‌رسم. با يك برنامه‌ريزي صحيح حتما مي‌توانم انجامش دهم.» در تمام اين مدت فرزند شما به گفته‌هايتان گوش مي‌دهد و به اينكه با يك كار سخت چگونه برخورد مي‌كنيد، توجه دارد.
بگذاريد ريسك کند
به فرزندتان بياموزيد حتي اگر نتيجه نهايي آنچه انتظارش را داشته، نباشد، اينكه راه مورد علاقه خود را انتخاب و براي انجام آن تلاش كند، ارزشمند است و بخش زيادي از كار را پيموده است اما اين تفكر مخصوص افرادي است كه اعتمادبه‌نفس دارند و از به نتيجه نرسيدن نمي‌ترسند. فرزندتان را ترغيب كنيد در فعاليت‌هاي گروهي در مدرسه مانند عضويت در تيم‌هاي ورزشي، گروه‌هاي موسيقي يا حتي گروه‌هاي علمي شركت كند. با اين كار او فرصت نشان دادن توانايي‌هايش را به دست مي‌آورد و حتي ممكن است در اين گروه‌ها به عنوان سرگروه نقش‌هايي را برعهده بگيرد كه در تقويت اعتمادبه‌نفس او نقش زيادي خواهد داشت.
اقدام ديگري كه مي‌توانيد انجام دهيد، برنامه‌ريزي براي گردش‌هاي كوتاه اما هيجان‌انگيز خانوادگي است؛ دوچرخه‌اي كرايه و مسيري را از قبل انتخاب كنيد و به فرزندتان بگوييد يك گردش غيرمنتظره داريد. مسير حركت را به او نگوييد. بگذاريد در عمل انجام شده قرار بگيرد، ترس را بيازمايد و اعتمادبه‌نفسش افزايش پيدا كند.
مسابقه‌هاي 2 نفري بين خودتان و او ترتيب دهيد؛ بذرهاي يك گياه خاص را تهيه كنيد و از فرزندتان بخواهيد آن را بكارد و مسووليت پرورش‌اش را برعهده بگيرد. با ديدن روند رشد گياه شما و رسيدگي‌تان به آن، او هم ترغيب مي‌شود اين كار را انجام دهد و ترس از انجام كارهاي انفرادي كم‌كم در وجودش از بين مي‌رود.
به او حق انتخاب بدهيد
وقتي براي خريد لباس كودك مي‌رويد، به هماهنگ‌كردن رنگ‌هاي لباس‌هاي مختلف توجه مي‌كنيد اما ممكن است فرزندتان رنگ‌هايي را انتخاب كند كه خيلي هم با هم جور نيستند و شما دوست نداريد لباسي با آن رنگ‌ها بپوشد.
اينكه كودك شما چند رنگ ناهماهنگ را انتخاب كند، خيلي بهتر از اين است كه هميشه شما انتخاب كنيد. به او حق انتخاب بدهيد. بخش مهمي از شكل‌گيري اعتمادبه‌نفس كودك به انتخاب‌هاي مستقل او بستگي دارد. حتي اگر انتخاب‌هاي درست و بجايي نباشد. مطمئن باشيد پس از چند بار، انتخاب‌هاي درستي خواهد داشت چون به خودش اعتماد دارد.
به اندازه ستايشش كنيد
براي تشويق كودكتان هم حد و مرزي قائل شويد. اينكه دختر 10 ساله شما از دستمال كاغذي براي پاك كردن لبش هنگام غذاخوردن استفاده مي‌كند امري بديهي است و نيازي نيست بابت اين كار هديه‌اي دريافت كند. بچه‌ها خيلي سريع همه چيز را مي‌آموزند و شما به صورت ناخودآگاه به اين دليل كه حس پدر و مادري داريد، آنها را تشويق مي‌كنيد. اينكه كودك را تشويق مي‌كنيد، بسيار عالي است اما به او حسي واقعي ببخشيد و اين حس را اغراق‌آميز نكنيد. در غير اين صورت فكر مي‌كند اين كارهاي ساده هم حتما خيلي سخت بوده و فقط او از عهده انجامش برمي‌آيد.
بگذاريد مشكلاتش را خودش حل كند
بچه‌ها با حل مشكلاتشان، اعتمادبه‌نفسشان را تقويت مي‌كنند و به توانايي‌هاي خود پي مي‌برند. آيا فرزندتان را در حالي كه مشغول پيداكردن يك تكه پازل است فقط تماشا مي‌كنيد يا سريع تكه پازل گمشده را برايش پيدا مي‌كنيد؟ آيا وقتي به سختي مشغول بستن دكمه‌هاي لباس با بند كفشش است، سرزنشش مي‌كنيد و خودتان انجام اين كار را به عهده مي‌گيريد يا اجازه مي‌دهيد براي چند بار دكمه‌ها را جابجا ببندد يا بند كفشش وسط راه باز شود؟ مطمئن باشيد اگر بتواند اين كارهاي ساده را بارها اشتباه انجام دهد، حتما در آينده با اعتمادبه‌نفس بيشتري مشكل‌هاي بزرگ‌تر را به تنهايي حل مي‌كند.
ترجمه: پروانه شهرکی
برداشت از هفته نامه سلامت