آموزش روانشناسی و بهداشت روانی
روانشناسی برای همه ، ارتباطات روانشناسان با یکدیگر ، مشاوره و آزمونهای روانی
-
آموزش عملی جلوگیری از آزار جنسی کودک
آموزش عملی جلوگیری از آزار جنسی کودک
در این مقاله به اقدامات عملی برای آموزش خودمحافظتی به کودکان می‌پردازیم.
احتیاطهای سنتی درمورد غریبه‌ها برای محافظت از کودک کافی نیست چرا که اغلب افرادی که به کودک آسیب می‌زنند معمولاً برای او شناخته شده هستند از این رو تمایز قائل شدن بین یک غریبه و فردی آشنا اما غیر قابل اعتماد برای کودک دشوار است. به همین دلیل کودکان نیازدارند تا برای ارتقای ایمنی‌شان بر راهنماییهای عملی بزرگترها تکیه کنند.
برای آموزش مۆثرتر شیوه‌های محافظت از خود به کودکان، می‌توان نکات اساسی را در قالب قوانین به او آموخت. علم و تجربه هر دو نشان داده‌اند که کودکان از داشتن قوانین ایمنی عینی و عملی سود می‌برند.
این قوانین شامل چند قانون بسیار ساده و متناسب با درک کودکان است که تفهیم آنها به کودک ایمنی فردی او را تا حد زیادی افزایش خواهد داد. آنها را با کودکتان مطرح کنید و به او کمک کنید تا آنها را در تمرینهای " اگر... شود، شما چه می کنی؟" که در بخش دوم همین مقاله ارائه خواهد شد به کار بگیرد.
آموزش کاربردی در برابر آزار جنسی
قوانین ایمنی فردی کودکان
قانون اول: کودک قبل از اینکه هرگونه تغییری در برنامه‌هایش ایجاد کند، مثلاً بخواهد جایی برود، یا چیزی را از کسی بپذیرد، حتماً آن را با یکی از والدین یا در غیاب آنها با یک فرد قابل اعتماد والدین در میان بگذارد (کودکان در تشخیص افرادی که می‌توانند به آنها اعتماد کنند نیاز به کمک والدین دارند). بچه‌ها باید بدانند که زمانی که والدین‌شان در جریان جایی که آنها هستند و کاری که آنها می‌کنند قرار داشته باشند امنیت بیشتری خواهند داشت.
قانون دوم: کودک به منظور تأمین امنیت بیشتر خود و نیز لذت بیشتر از موقعیتها، با یک دوست خوب همراه باشد. این دوست می‌تواند والدین، دیگر افراد قابل اعتماد و یا یک بچه بزرگتر باشد.
قانون سوم: بدن کودک متعلق به خود اوست است و او این حق را دارد که به هر کسی که بخواهد اعضای حساس بدنش را لمس کند یا کاری بکند که به نظر او اشتباه است "نه" بگوید. بچه‌ها باید یک حریم خصوصی برای خود تعیین کنند و در برابر هر کسی که بخواهد این حریمها را مورد تعرض قرار دهد مقاومت کنند.
قانون چهارم: اگر زمانی کودک توسط فردی آزار دید، ترسید یا به نحوی احساس ناراحتی در او به وجود آمد، فوراً مسئله را با یک بزرگتر قابل اعتماد در میان بگذارد. همچنین والدین باید با رفتار خود این اعتماد را در کودک ایجاد کنند که او تا زمانی که برای کمک پیش والدین می‌آید دچار دردسر نخواهد شد.
من (کودک) به هیچ پیغام ناشناسی پاسخ نخواهم داد. اگر هم چنین پیغامی دریافت کنم من بلافاصله به بزرگتر معتمدم نشان خواهم داد. همچنین من هرگز از این پیغامها برای کسی نخواهم فرستاد
باید توجه داشت که آزار جنسی محدود به فضای واقعی نیست و دنیای گسترده و رنگارنگ اینترنت نیز محل مناسبی برای وقوع این اتفاق است. بسیاری از کودکان ما در حالی (برای کارهای مدرسه یا سرگرمی) از اینترنت استفاده می‌کنند که هنوز درباره مخاطرات کاربریهای غیر مجاز آموزش لازم را ندیده‌اند. از این رو وضع قوانینی برای تأمین ایمنی شخصی آنها در این زمینه نیز ضروری به نظر می‌رسد. می‌توان قوانین را در قالب قول و قرار به کودک ارائه کرد. به معنای روشن‌تر می‌توانید شرایطی فراهم کنید که کودک قولهای زیر را به شما بدهد.
من (کودک) به پدر و مادرم قول می‌دهم که به قوانینی که با مشورت هم در ارتباط با استفاده از اینترنت وضع کرده‌ایم پای‌بند بمانم. من بدون اجازه والدین این قوانین را نقض نخواهم کرد.
این قوانین شامل موارد زیر است:
1. روزهایی که می‌توانم به اینترنت وارد شوم، مدت زمانی که می‌توانم در اینترنت باقی بمانم، کسی که می‌توانم در فضای اینترنت با او ارتباط برقرار کنم و حوزه‌های مناسبی که می‌توانم از آن دیدن کنم، همه بر اساس توافقاتی خواهد بود که با والدین انجام داده‌ام.
2. اگر در اینترنت با موردی مواجه شوم که من را بترساند، احساس ناراحتی برای من ایجاد کند و یا من را گیج کند، خیلی زود با یک بزرگتر معتمد صحبت می‌کنم. من بدون اجازه والدینم هیچ نوع فایل، مطلب، یا فیلمی را از کسی نگرفته و دانلود نخواهم کرد.
3. من هرگز بدون اجازه والدینم اطلاعات شخصی‌ام مانند آدرس، شماره تلفن، آدرس یا شماره تلفن محل کار والدین یا نام و محل مدرسه‌ام را در فضای اینترنت به اشتراک نخواهم گذاشت.
4. من به هیچ پیغام ناشناسی پاسخ نخواهم داد. اگر هم چنین پیغامی دریافت کنم من بلافاصله به بزرگتر معتمدم نشان خواهم داد. همچنین من هرگز از این پیغامها برای کسی نخواهم فرستاد.
5. من هرگز بدون اطلاع والدین با کسی که اولین بار با او در اینترنت آشنا شده‌ام قرار ملاقات نخواهم گذاشت. در درجه اول موضوع را با والدینم در میان می‌گذارم و اگر آنها با این ملاقات موافقت کردند، در یک مکان عمومی و پر رفت وآمد قرار می‌گذارم و به همراه والدینم در قرار حاضر خواهم شد.
آزار جنسی کودکان
حال که قوانین خود محافظتی در برابر آزار جنسی را به کودک ارائه دادید، زمان آن فرا رسیده که به شکلی عملی آنها را با او تمرین کنید تا از میزان یادگیری کودک مطمئن شوید. استرس نداشته باشید. این یک تمرین ساده است که به شما کمک می‌کند همان‌طور که با روشی غیر تهدید آمیز به فرزندتان یاد می‌دهید که با آتش بازی نکند یا در زمان رد شدن از عرض خیابان به هر دو طرف خیابان نگاه کند به او بیاموزید که این قوانین ایمنی شخصی را در موقعیتهای زندگی به کار ببندد.
موقعیتهای خیالی زیر را در قالب بازیِ " اگر... شود، شما چه می کنی؟" ، به دقت برای کودک توصیف کنید (می‌توانید برای کمک به جذابیت بازی و درک بهتر کودک از عروسکهای دستی، نقاشی یا قصه هم استفاده کنید) و به او فرصت دهید تا بگوید چگونه قوانین بالا را به کار خواهد گرفت.
موقعیتهای مختلف بازی " اگر... شود، شما چه می‌کنی؟"
در این جا قوانین ایمنی فردی را در قالب موقعیتهای فرضی و ملموس زندگی قرار داده و از کودک می‌خواهیم تا بر اساس این قوانین به سۆالی که درباره هر موقعیت وجود دارد پاسخ دهد.
الف) اگر شما در حیاط یا کوچه مشغول بازی باشی و یکی از همسایه‌ها از شما بخواهد تا برای بردن سبد خریدش به داخل خانه به او کمک کنی، شما چه می‌کنی؟
(پاسخ این سۆال، قانون اول ایمنی فردی است. قانون اول می‌گفت: قبل ازاینکه هر گونه تغییری در برنامه‌هایتان ایجاد کنید مثلاً بخواهید جایی بروید، یا چیزی را از کسی بپذیرید، حتماً با یکی از والدین یا در غیاب آنها با یک فرد قابل اعتماد دیگر در میان بگذارید).
پاسخ مطلوب کودک باید چنین باشد: قبل از این که تصمیمی بگیرم، جایی بروم یا چیزی را از کسی قبول کنم، اول با والدینم صحبت می‌کنم. مثلاً قبل از کمک به همسایه زنگ خانه را میزنم و به مادرم اطلاع می‌دهم که همسایه از شما کمک خواسته است.
ب) اگر با یکی از اقوام بیرون رفته باشی و او به شما پیشنهاد بدهد که به او اجازه بدهی تا بدون لباس از شما عکس بگیرد شما چه می‌کنی؟
(بر اساس قانون سوم ایمن فردی: این بدن شماست و شما حق دارید که به هر کسی که در صدد بر می‌آید تا نقاط حساس بدن شما را لمس کند یا کاری بکند که شما اشتباه می‌دانید بگویید: نه! و بر اساس قانون چهارم: اگر زمانی مورد صدمه واقع شدید یا ترسانده شدید یا احساس ناراحتی در شما به وجود آورد، با یک بزرگتر قابل اعتماد صحبت کنید.).
پاسخ مطلوب کودک باید چنین باشد: به آن آشنا می‌گویم که نمی‌خواهم به این شکل از من عکس گرفته شود. وقتی هم به خانه برگشتم حتماً موضوع را با والدینم در میان می‌گذارم.
اگر پرستار یا مربی‌تان از شما بخواهد که روی پایش بنشینی و او در حالی که داستانی برای شما می‌خواند عکسهایی از آدمهای برهنه به شما نشان بدهد چه می‌کنی؟ (این موقعیت براساس قانون چهارم بنا شده است).
پاسخ مطلوب کودک باید چنین باشد: از او دور می‌شوم و جریان را به والدینم می‌گویم
ج) اگر در خانه دوستتان مشغول بازی باشی و برادر بزرگتر او و دوستانش شما را به یک جمعی دعوت کنند که در آن شما باید لباسهایتان را کامل دربیاوری و با آنها کشتی بگیری، و دوستتان هم شما را تشویق کنند که این کار را بکنی، شما چه می‌کنی؟
(بر اساس قانون سوم: این بدن شماست و شما حق دارید که به هر کسی که در صدد بر می‌آید تا نقاط حساس بدن شما را لمس کند یا کاری بکند که شما اشتباه می‌دانید بگویید: نه! و بر اساس قانون چهارم: اگر زمانی مورد صدمه واقع شدید یا ترسانده شدید یا احساس ناراحتی در شما به وجود آمد، با یک بزرگتر قابل اعتماد صحبت کنید).
پاسخ مطلوب کودک باید چنین باشد: به دوستم می‌گویم که باید به خانه برگردم و فوراً محل را ترک می‌کنم. وقتی به خانه رسیدم، ماوقع را به والدینم اطلاع می‌دهم.
د) اگر یک همسایه‌ای که قبلاً والدینتان به شما نگفته‌اند که می‌توانی با او جایی بروی به سراغ شما بیاید و به شما بگوید که مادرتان بیمار است و شما باید با او بروید چه می‌کنی؟
(این موقعیت براساس قانون اول و قانون دوم بنا شده است).
پاسخ مطلوب کودک باید چنین باشد: اول و قبل از این که تصمیمی بگیرم، جایی بروم یا چیزی را از کسی قبول کنم، اول با والدین یا یکی از اقوام یا دوستان معتمد خانوادگی صحبت می‌کنم. اگر در مدرسه باشم به سراغ مدیر یا معلم می‌روم و از او می‌خواهم در باره این موضوع تحقیق کند. اگر در خانه یا جای دیگری باشم با افراد قابل اعتمادی از دوستان و اقوام که احتمال می‌دهم از موضوع باخبر باشند تماس می‌گیرم تا مطمئن شوم. تا از صحت موضوع مطلع نشده‌ام با او هیچ جا نمی‌روم.
ه) اگر دریک مکان تفریحی عمومی (مثلاً استخر) باشی و فردی سعی کند به بخشهای حساس بدنتان دست بزند چه می‌کنی؟
(این موقعیت براساس قانون اول و قانون سوم بنا شده است).
پاسخ مطلوب کودک باید چنین باشد: با تمام قدرتم سر آن فرد فریاد میزنم " به من دست نزن" و با آخرین سرعتی که می‌توانم محل را ترک می‌کنم چون این بدن من است. همچنین موضوع را با والدینم یا فرد معتمدی که همراهم است درمیان می‌گذارم.
و) اگر در حالی که باران می‌بارد شما در راه رفتن به مدرسه باشی و اتومبیلی توقف کند و راننده از شما دعوت کند که سوار بشوی چه می‌کنی؟
(این موقعیت براساس قانون اول و قانون چهارم بنا شده است).
پاسخ مطلوب کودک باید چنین باشد: نیازی نیست که برای پاسخ دادن به اتومبیل نزدیک شوم. اگر والدینم اجازه نداده باشند، از همان فاصله‌ای که ایستاده‌ام، به او می‌گویم:" نه متشکرم". اگر راننده اصرار کرد باز هم به او نه می‌گویم و راه خودم را پیش می‌گیرم. همچنین موضوع را وقتی که به مدرسه رسیدم به معلم و وقتی که به خانه رسیدم به والدینم می‌گویم.
م) اگر شما در زمین بازی مشغول بازی باشی و یک بزرگسال به سراغ‌تان بیاید و از شما بخواهد تا در یافتن توپ گم شده‌اش به او کمک کنی، شما چه می کنی؟
(این موقعیت براساس قانون اول و قانون چهارم بنا شده است).
پاسخ مطلوب کودک باید چنین باشد: بزرگسالان باید از بزرگسالان دیگر کمک بخواهند. به آن فرد می‌گویم که من باید قبل از رفتن به جایی اول به والدین یا فرد همراهم اطلاع بدهم. همچنین جریان را به والدینم می‌گویم.
ی) اگر پرستار یا مربی‌تان از شما بخواهد که روی پایش بنشینی و او در حالی که داستانی برای شما می‌خواند عکسهایی از آدمهای برهنه به شما نشان بدهد چه می‌کنی؟
(این موقعیت براساس قانون چهارم بنا شده است).
پاسخ مطلوب کودک باید چنین باشد: از او دور می‌شوم و جریان را به والدینم می‌گویم.
تمرین موقعیتهای گوناگون به کودکان کمک می‌کند تا در زمینه ایمنی فردی به اعتماد به نفس بالاتری دست یابند. هرقدر فرصت تمرین این مهارتها بیشتر باشد قدرت یادگیری و به‌کارگیری راهکارهای خود محافظتی در آنها بیشتر می شود
ل) اگر در حال استفاده از اینترنت برای کار مدرسه‌تان باشی و یک پیغامی برای شما برسد که ازتان بخواهد فرمی را شامل نام، آدرس، تولد و شماره تلفن وارد کنی تا برنده یک جایزه شوی چه می‌کنی؟
(این موقعیت براساس قانون اول بنا شده است).
پاسخ مطلوب کودک باید چنین باشد: اطلاعات شخصی‌ام را در اینترنت قرار نمی‌دهم. چون هیچ‌وقت هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید که این اطلاعات چگونه و توسط چه کسی استفاده خواهد شد.
شما می‌توانید موقعیتهای جالب دیگری هم خودتان خلق کنید و درک کودک را از این قوانین مورد بررسی قرار دهید. تمرین موقعیتهای گوناگون به کودکان کمک می‌کند تا در زمینه ایمنی فردی به اعتماد به نفس بالاتری دست یابند. هرقدر فرصت تمرین این مهارتها بیشتر باشد قدرت یادگیری و به‌کارگیری راهکارهای خود محافظتی در آنها بیشتر می شود.
ارسال شده توسط modir در 1393/04/28 17:06:40 10229 دفعه خوانده شده ·